एजेन्सी– शाहरुख खानले मलाई पहिलो दिनमै भनेका थिए– यो तपाईंको टिम हो, टिमलाई जस्तो बनाउन मन लाग्छ बनाउनुस्, तपाईं निर्णय लिनुस्, मेरो पूर्ण समर्थन हुनेछ । मैले कोलकाता टिमको सात वर्ष कप्तानी गरेँ । त्यसबीचमा सबै निर्णय म आफैँले गरेँ । ती चाहे सही हुन् वा गलत । 

मैले २०११ को विश्वकपको फाइनलमा ९७ रन बनाएको थिएँ, जसले मेरो करिअरमै टेवा पुर्यायो । मेरो दिमागमा एउटै मात्र कुरा खेलिरहेको थियो– टिमलाई जसरी पनि जिताउनुपर्छ, च्याम्पियन बनाउनुपर्छ । 

आइपिएलको कहानी पनि केही यस्तै छ । कोलकाताको टिम ‘फर्म’मा थिएन । कप्तानीको जिम्मेवारी मलाई दिइयो । मैले सकेजति इमानदार भएर काम गरेँ, निर्णय लिएँ । आफ्नो टिमलाई सधैँ आफूभन्दा प्राथमिकतामा राखेँ । व्यक्तिगत स्वार्थका लागि कहिल्यै कुनै निर्णय गरिनँ । मलाई सधैँ लाग्थ्यो– कप्तान टिमभन्दा ठूलो हुँदैन, कप्तानभन्दा टिम सधैँ ठूलो हो र हुनुपर्छ ।
 
सुरुदेखि नै मेरो सोच थियो– मैले जति पनि निर्णय गर्नेछु, ती निर्णय गर्दा सधैँ टिमलाई नै प्राथमिकतामा राखेर गर्नेछु । टिमको हित हुने निर्णय मात्र लिनेछु । कतिसम्म भने, मैले रन आफ्नो लागि होइन, टिमको लागि बनाउनु पर्छ भन्ने सोच्थेँ । त्यसैले मैले लिएको कुनै त्यस्तो निर्णय छैन, जसमा मैले टिमलाई प्राथमिकतामा नराखेको हुँ । 

मैले टिम इन्डियाबाट पनि ६ खेलमा कप्तानको भूमिका निर्वाह गरेँ, ती सबै खेल हामीले जितेका थियौँ । यसको अलावा मैले रणजित ट्रफी, घरेलु टी–२०, घरेलु वान डे, आइपिएलमा कप्तानी गरेँ । सबैमा राम्रो नै भयो । मेरो कप्तानीमा सिर्फ एकपटक च्याम्पियन्स लिगमा कोलकाताले चेन्नई सुपरकिंग्ससँग हारेको थियो । 

कप्तानी गर्दा आफ्नो व्यक्तिगत स्वार्थबाट सधैँ टाढा रहनुपर्छ । हरेक मान्छेका आफूलाई मन पर्ने, पर्ने मान्छे हुन्छन् । तर, एउटा कप्तानले कोही आफूलाई मन परेकै कारण उसलाई टिममा राख्ने र मन नपरेकै कारण टिममा नराख्ने गर्नुहुँदैन । कप्तानको हैसियतमा हुँदा मैले सधैँ यस्ता किसिमका पूर्वाग्रहबाट टाढा रहने प्रयास गरेँ । र, मैले कहिल्यै कसैलाई त्यो प्रकारले पक्षपात गरिनँ, कसैको पनि करिअर नै खराब होस् भनेर कहिल्यै चिताइनँ । 

कप्तानको जिम्मेवारी सम्हालिरहँदा अर्काे एउटा मुख्य कुरालाई पनि सधैँ ध्यानमा राखेँ । कुनै खेलाडीको व्यक्तिगत जीवन वा बानी–व्यवहारलाई लिएर कसैलाई ‘जज’ गर्नुहुँदैन । मैदानमा हुँदासम्म राम्रो या नराम्रो भन्ने हुन्छ । खेलपश्चात् उनीहरूको व्यक्तिगत जीवनमा दख्खल दिने काम गर्नुहुँदैन ।

२०१२ को आइपिएलको फाइनलमा मैले एक्लै चेन्नई सुपरकिंग्सविरुद्ध ६० प्लस बनाएको थिएँ । त्यो फाइनल हामीले जित्यौँ, मैले म्यान अफ द म्याचको उपाधि पनि जितेँ । तर, त्यो उपाधि मैले देवव्रत दासलाई दिएँ । हुन त उसले ६ मात्र बनाएको थियो, तर उसको त्यही ६ रन म्याच जित्न निकै महत्वपूर्ण भयो । 

यदि उसले ६ रन नबनाएको हुँदो हो त मैले हानेको हाफ सेन्चुरी निरर्थक हुने थियो । मेरो अर्धशतकभन्दा देवव्रतको ६ रन धेरै महत्वपूर्ण थियो । 

हामीमा कस्तो मानसिकता छ भने– १०० रन बनाउने मात्रै हिरो हो, १० रन बनाउने होइन । पाँच विकेट लिने हिरो, एक विकेट लिने कोही होइन । तर, हामी के बुझ्दैनाैँ भने एउटा खेल जित्नका लागि कसैको सय रन जति महत्वपूर्ण हुन्छ, एक रन पनि त्यति नै महत्वपूर्ण हुन्छ । मेरो अनुभवले के भन्छ भने कहिलेकाहीँ कुनै बलरले लिएको पाँच विकेटभन्दा दुई विकेट ज्यादा महत्वपूर्ण साबित भइदिन्छ । कुनै–कुनै खेलमा कसैको एक विकेट वा एक रन पनि निर्णायक हुन सक्छ । 

किंग्स इलेभेन पन्जाबविरुद्ध माहोलीमा खेल्दा मैले ७०–८० रन बनाएको थिएँ । त्यो खेल हामीले जित्यौँ । मैले म्यान अफ द म्याच पाएँ । त्यो म्याचमा पाएको अवार्ड पनि मैले रजत भाटियालाई दिएको थिएँ । त्यो म्याचमा उनले चार ओभर गरेर केवल २० रन मात्र खर्चिएका थिए । 

यसरी गर्दा टिममा अरुले पनि राम्रो मान्छन् । उनीहरुलाई पनि हामी सबैको मिहिनेतले खेल जितिएको हो भन्ने लाग्छ । टिमका सबैलाई आफू पनि कप्तानसरह नै छु भन्ने लाग्दै जान्छ, आफ्नो योगदान पनि कप्तानको जत्तिकै महत्वपूर्ण छ भन्ने भावनाको विकास हुँदै जान्छ । तब टिम राम्रो हुँदै जान्छ । सबैको एक–अर्काप्रतिको ‘बोन्डिङ’ राम्रो हुँदै जान्छ । बोन्डिङ राम्रो हुनु भनेको समग्र टिम राम्रो हुँदै जानु हो । 

खेलाडीबीचको ‘बोन्डिङ’ राम्रो होस् भनेर खेलाडीलाई सँगै राखेर खाना खुवाइन्छ, तर मलाई यी सबै कुरा बकवास लाग्छन् । एउटा टिम कस्तो हुने र टिममा खेलाडीबीच कस्तो किसिमको साझेदारी हुन्छ भन्ने कुरा कप्तानमा भर पर्छ । १५ खेलाडीलाई सँगै खाना खान एउटै ठाउँमा राख्दा के उनीहरूले एक–अर्कासँग राम्ररी कुरा गर्न पाउँछन् त ? तपाईं जति सबैको योगदानको कदर गर्नुहुन्छ, जति राम्रोसँग उनीहरुसँग प्रस्तुत हुनुहुन्छ ‘बोन्डिङ’ त्यति नै राम्रो हुने हो । न त सँगै खाना खाएर राम्रो हुन्छ । 

कसैले राम्रो गर्दा कप्तानले उसलाई ‘क्रेडिट’ दिनुपर्छ । फेरि कसैलाई धेरै कम र कसैलाई धेरै दिने पनि गर्नुहुँदैन । सबैलाई बराबर दिनुपर्छ, निकै सन्तुलित रुपमा प्रस्तुत हुनुपर्छ, सबैसँग ।  

मेरो टिमसँग शाहरुख खानजस्तो स्टारको नाम थियो । म कप्तान हुनुभन्दा पहिला उनले कप्तानलाई यो खेलाडीलाई राख, यसलाई नराख भने कि भनेनन् मलाई थाहा छैन । तर, मैले सात वर्ष कप्तानी गर्दाको अवधिमा उनले कहिल्यै मलाई फोन गरेर यसलाई टिममा राख, उसलाई नराख भनेनन् । उनले ममाथि पूर्ण रूपमा भरोसा गरे । 

मैले उनलाई पहिलो दिनमै भनेको थिएँ, ‘ग्ल्यामर’ले मलाई कत्ति फरक पार्दैन । मेरो लागि कोलकाताको टिम कस्तो खेल्छ भन्ने कुराले मात्र मतलब राख्छ । यस अर्थमा टिम जहाँसम्म पुग्यो, जे–जति प्राप्त गर्न सक्यो त्यसमा शाहरुख खानको पनि ठूलो योगदान छ । उनले मलाई पहिलो दिनमै भनेका थिए– आफ्नो मर्जीले टिम चलाऊ । मैले कसैको दबाबमा नपरी निर्णय लिन सकेर पनि होला, टिमले लगातार १५ म्याच जितेको थियो । विश्वभर हुने कुनै पनि प्रकारको फ्रेन्चाइजमा यस्तो कमै मात्र भएको छ । 

केही समययता म राजनीतिमा आएको छु । म यो चाहन्नँ कि म हरेक मुद्दालाई सोसल मिडियामा सबैसामु प्रस्तुत गरेर आफूलाई राष्ट्रप्रेमी साबित गरूँ । म त यति मात्र चाहन्छु, म जे पनि कुरा निष्पक्ष भएर गर्न सकूँ, र सधैँ मान्छेको हितमा काम गर्न सकूँ ।